De magie van het contact
Ondanks alle ontwikkelingen in evidence based cognitief gedragsmatige interventies, is het effect daarvan in de afgelopen 40 jaar eigenlijk niet toegenomen.
Dat is schrikken, lijkt me!
Ondanks alle opleidingen, protocollen, afspraken, richtlijnen, zorgpaden en nascholingen, behalen we geen betere resultaten.
Toch zien we in de dagelijkse praktijk dat de ene therapeut veel effectiever en vaak ook efficiënter is dan de andere.
In een onderzoek uit 2006 (McKay et al., 2006) bleek dat de toplaag van psychiaters stelselmatig betere resultaten behalen met het voorschrijven van een placebo vergeleken met de onderlaag van psychiaters die pillen met werkzame stoffen (SSRI) voorschreven. Hieruit kon geconcludeerd worden dat de persoon die de pillen voorschrijft van groot belang is op het effect van deze pillen (placebo of SSRI).
Wat is hier dan aan de hand?
Ook uit andere onderzoeken blijkt dat zeer effectieve therapeuten zich op de eerste plaats onderscheiden in hun vermogen om snel een positieve werkrelatie met de patiënt te vestigen. Daarnaast beschikken zij over goede vaardigheden om deze goede werkrelatie te behouden of te herstellen als er (dreigende) breuken gaan ontstaan.
Effectieve therapeuten zijn ook in staat om volledig aan te sluiten bij de beleving van hun cliënt, ze gaan creatief en flexibel te werk, hebben humor en stemmen hun interventies (qua keuze, de wijze waarop ze worden uitgevoerd, timing en de intensiteit) af aan de veranderende behoeften en persoonlijkheid van hun cliënt. Bovendien sluiten deze therapeuten in het contact volledig aan bij de beleving van hun cliënt en hebben zij volledig aandacht voor hun cliënt. Binnen de werkrelatie ontstaat er daardoor een hogere mate van empathie en compassie.
Tegelijkertijd zijn deze therapeuten volledig in contact met hun eigen binnenwereld en hun eigen interne reacties zoals opkomende emoties, oordelen, vermoeidheid enzovoorts en weten deze eigen innerlijke ervaringen in te zetten om hun cliënten beter te kunnen helpen in de richting van hun veranderingsbehoefte.
Effectieve therapeuten betrekken continu de feedback van hun cliënt, zowel impliciet door goed aan te sluiten, te luisteren en te observeren en expliciet door hun eigen handelen en (re)acties te evalueren en uitkomstmetingen te gebruiken. Vervolgens gebruiken ze de feedback van hun cliënt ook om te werken aan eigen verbeterpunten.
Waarlijk in contact komen met je client maakt het grote verschil.
Bovenstaande illustreert dat het waarlijk in contact komen met je cliënt het grote verschil maakt!
Daarbij is het belangrijk om eerdere, misschien in jouw ogen wel inadequate, keuzes van de cliënt, met mildheid te valideren. Zonder (voor)oordeel het contact aan kunnen gaan en stil te willen staan bij de behoeftes en de onderliggende overlevingsreacties van jouw cliënt. Dit blijkt essentieel om een waardevolle werkrelatie te kunnen opbouwen, waarbinnen de cliënt nieuwsgierig, onderzoekend en experimenterend gaat worden, nieuwe ervaringen gaat opdoen en andere keuzes gaat maken om het oude niet helpende gedrag te gaan veranderen.
Erik Schuurman, trainer & coach. RoSch, Zorg voor Communicatie.
Bron: Michiel Linsen; Het verschil maken; 30 oktober 2017